Een aantal energieleveranciers bieden tegenwoordig een nieuw type contract voor energielevering. Het leveringstarief voor de variabele kosten voor energie is gelijk aan de inkoopprijs op de groothandelsmarkten voor energie op een bepaald moment, de zogeheten spotprijs. Energiecontracten met spotprijzen zijn variabele contracten waarbij de prijs voor elektriciteit elk uur anders is, en voor gas is de prijs per dag anders. Afgelopen jaren was de gemiddelde spotprijs lager dan de vaste prijs voor energie.
Energieverbruik
De energiekosten zijn afhankelijk van het energieverbruik de leveringstarieven. Als je kijkt naar het energieverbruik van een gemiddeld huishouden (3.500 kWh en 1.500 m³) dan varieert het verbruik door het jaar heen, in de week en gedurende de dag. Het gasverbruik is sterk seizoensafhankelijk. Met vaste contracten wordt in de zomer ‘gespaard’ voor de winter.
Voor de uitrol van slimme meters werd de meterstand typisch één maal per jaar opgenomen. Voor de verbruiker en leverancier was er geen inzicht in de daadwerkelijke verbruiken per tijdseenheid. Dus geen informatie over verschillen in verbruik per maand, week of dag en zelfs uur. Verbruikers betalen een vast bedrag per maand, het voorschot. Jaarlijks wordt het daadwerkelijk verbruik verrekend met deze maandelijkse voorschotten. In de zomer wordt minder verbruikt dan het betaalde voorschot, in de winter meer. De zomer is een spaarpot voor de winter.
Leveringstarieven: vast of spot?
De energieprijzen zijn opgebouwd uit verschillende componenten: leveringstarieven, energiebelasting, Opslag duurzame energie en btw.
Het vaste tarief voor de variable leveringskosten voor elektriciteit en gas bestaat uit de inkoopprijs, risico-opslag en winstmarge. De inkoopprijs is de prijs waartegen kan worden ingekocht op de groothandelsmarkt. De risico-opslag zijn extra kosten indien wordt ingekocht op de langetermijnmarkt, de onzekerheid in de energieprijzen vertegenwoordigt een risico dat wordt ingecalculeerd.
Prijzen op de groothandelsmarkt verschillen gedurende het jaar, gedurende de week en tijdens de dag. Sommige leveranciers waaronder easyEnergy, NieuweStroom en EnergyZero bieden spotcontracten aan verbruikers die beschikken over een slimme meter. Met dit ‘nieuwe’ contract betaalt de consument het variabele leveringstarief dat op dat moment geldt op de energiemarkt, de zogeheten sportprijs. De prijzen variëren, voor elektriciteit prijzen per uur en voor gas prijzen per dag. Voor de leverancier is er weinig tot geen marge in het variabele leveringstarief, de vaste leveringskosten (vastrecht) dienen als verdienmodel.
Roland Berger heeft in opdracht van easyEnergy en NieuweStroom onderzocht de prijsverschillen tussen spotprijs of een vast leveringstarief voor energie. De laatste jaren lagen de spotmarktprijzen steeds ongeveer 30% lager dan het gemiddelde vaste leveringstarief voor variabele kosten. Een gemiddeld huishouden had in 2016 ongeveer € 270 kunnen besparen met een spotmarktcontract versus een vast-leveringstariefcontract.(Bron: Onderzoeksrapport Energie vast of variabel 2018)
Voordeel met spotprijzen?
Historisch gezien leverde een jaar lang dagelijks inkopen tegen de spotprijs een prijsvoordeel op ten opzichte van inkopen op de 1 jaar forward markt.
- Gemiddeld prijsverschil elektriciteit: 9,4% (periode 1/2011 – 12/2016)
- Gemiddeld prijsverschil gas: 7,9% (periode 1/2011 – 12/206)
Gemiddeld is er inderdaad een voordeel door contracten met spotprijzen. Echter de energieprijzen zijn dynamisch en consumenten die kiezen voor een vast contract ontvangen veelal welkomstpremies van honderden euro’s. Welkomstpremies bieden een gegarandeerd voordeel boven het voordeel dat met spotprijzen valt te realiseren.