Stadsverwarming is een warmtenet welke een ondergrondse verbinding vormt tussen aanbieders en afnemers van warmte. Afnemers zoals woningen en kantoren benutten de warmte voor verwarming en warm water. Warmtenetten vergen een hoge investering en veelal worden deze aangelegd in stedelijk gebied om de investeringskosten te beperken. Vandaar dat de naam stadsverwarming gebruikt wordt voor een warmtenet.
Warmtenet en restwarmte
Warmtenetten maken gebruik van de restwarmte afkomstig uit elektriciteits-, afvalverbrandingsinstallaties of procesindustrie. De warmte wordt via het distributiesysteem afgegeven en op wijkniveau tot aan de woning gebracht. Een afgiftesysteem (warmtewisselaar) zorgt voor overdracht van warmte aan de woning. Door het gebruik van restwarmte wordt energie bespaard en wordt de uitstoot van CO2 verminderd. Warmtenetten kunnen worden verduurzaamd om volledig te voorzien in groene warmte.
Warmtenet en duurzaamheid
Tegenwoordig worden duurzame bronnen zoals warmte-/koudeopslag en geothermie benut voor de opwekking van warmte.
Warmte-/koudeopslag
Met warmte-/koudeopslag wordt warmte opgeslagen in ondergrondse watervoerende zandlagen. In de winter wordt de warmte ‘opgepompt’ en benut voor verwarming. Nadien wordt eventueel verder gekoeld door de buitenlucht of oppervlaktewater en wordt de koude opgeslagen. Tijdens de zomer wordt de koude gebruikt voor koeling en warmt het medium op. De warmte wordt weer opgeslagen, waarna de cyclus zich herhaald.
Geothermie
Geothermie of aardwarmte is energie uit de dieper gelegen warmtereservoirs in de aarde. Via putten wordt aardwarmte dieper dan 500 meter opgepompt. Met geothermie is 24/7 het gehele jaar een warmtebron van hogere temperatuur beschikbaar. IJsland staat bekend om het gebruik van geothermie voor de energievoorziening. In Nederland wordt de techniek toegepast voor kassen en gebouwen.