De benchmarktstudie consumenten energiemarkt 2020 laat zien dat de concurrentie op de energiemarkt steeds heviger wordt. Enerzijds maken prijsvergelijkers het gemakkelijker om te vergelijken tussen de verschillende energieleveranciers. Anderzijds zorgen nieuwe partijen voor meer aanbieders die concurreren op prijs.
Benchmarkstudie energiemarkt
De Autoriteit Consument & Markt (ACM) heeft onderzoek laten doen naar de kostenopbouw tarieven voor de levering van elektriciteit en gas aan consumenten. Hiermee wordt inzicht gekregen in de redelijkheid van de energietarieven en dat deze aansluiten bij de huidige marktomstandigheden. Daarnaast is gekeken naar het aanbod van producten en diensten, prijsstelling, invloedsfactoren op de winst en marktperceptie.
Kostenopbouw
Het onderzoek laat zien dat er grote verschillen zijn in hoe bepaalde onderdelen van de kostprijs worden berekend. De belangrijkste oorzaak is in de verscheidenheid van definities voor de kostencomponenten. Het is bijvoorbeeld onduidelijk waar een welkomstkorting moet worden ondergebracht. Daarnaast ligt een oorzaak in de wijze waarop een leverancier haar activiteiten uitoefend. Sommige energieleveranciers beschikken over eigen productie en andere niet. Met name voor elektriciteit hebben energieleranciers met eigen productie voordeel omdat zij voorzien in eigen flexibiliteit om vraag en aanbod op elkaar af te stemmen. Ook het zelfstandig uitoefen van de verantwoordelijkheid voor het afstemmen van vraag en aanbod (programmaverantwoordelijkheid) biedt voordeel.
Invloed prijsvergelijkers en veilingen
Prijsvergelijkers maken het overzichtelijk om te vergelijken tussen de verschillende energieleveranciers. Dit geeft een blijvende prijsdruk door de verhoogde concurrentie (vermoedelijk aanbiedingen zelfs onder kostprijsniveau) in de markt en heeft mede tot gevolg dat consumenten overstappen van energieleverancier. Samen met nieuwe toetreders leidt dit tot verdere concurrentie en lagere prijzen. Uiteindelijk geldt dat klanten worden gewonnen op prijs. Groene energie is voor klanten niet bijzonder belangrijk, aldus het onderzoek.
Ontwikkelingen door de energietransitie
Het winstmodel van energieleveranciers is aan het veranderen. In de afgelopen jaren is de vraag naar elektriciteit en gas afgenomen door energiezuinigere apparaten, efficiëntere verlichting en energiebeparting door isolatie en slimme tools. In de toekomst zal minder gas worden verbruikt door beter isolatie of woningen zonder gasaansluitingen. Het elektriciteitsverbruik zal naar verwachting toenomen door elektrisch vervoer en warmtepompen. De verschuiving naar all-electric kan een omkeer zijn waarbij afzetvolumes en marges gaan stijgen. Bovendien biedt de energietransitie energieleveranciers de gelgenheid om waardetoevoegende dienten aan te bieden. Een toename op dit vlak is al zichtbaar. Het gaat hierbij om energiemonitoring, diensten op basis van slimme meters, energieadvies, zonnepanelen of elektrisch rijden.